In de realiteit verloopt alles natuurlijk wat anders. Er loopt personeel door het park om de toiletten proper te houden, de kettingen te smeren, de lampen te vervangen, de rest te controleren en natuurlijk om attracties te bedienen. Enkele parken hebben van tijd tot tijd echter een wel zeer speciale vacature openstaan: ‘brakeman’, oftewel remman. Het is simpelweg een droomjob voor achtbaanfanaten. De taak van de brakeman is eenvoudig: de hele dag op een achtbaan zitten en met zijn remhendel of -pedalen ervoor zorgen dat de rit comfortabel en veilig verloopt voor de passagiers. Jammer genoeg zijn coasters die zo’n brakeman nodig hebben niet dik gezaaid, maar gelukkig voor ons passen alle werkende exemplaren van Europa wel in een ‘top vijf’.
Omdat al deze achtbanen geweldig zijn op hun eigen manier en een rangschikking niet echt nodig is, vertellen we graag een beetje meer over elke brakeman-woodie van Europa en doen we dat in volgorde van het openingsjaar.
Rutschebanen – Tivoli Gardens (1914)
Rutschebanen is de oudste achtbaan van Europa en de derde oudste achtbaan van de wereld. Het is een woodie uit lang vervlogen tijden, in een park dat er net alles aan doet om, zoals de Efteling het zegt, “de oude pracht te bewaren voor het nageslacht”. Pracht is trouwens niet overdreven. Veel brakeman-woodies hebben redelijk wat stukken zonder grote drops of zelfs enige snelheid van betekenis, en het kwam zeer vaak voor dat deze trage stukken weelderig gethematiseerd werden zodat de bezoekers zich niet hoefden te vervelen. Rutschebanen is één van de uitzonderlijke gevallen welke tot op de dag van vandaag door een berglandschap raast. Meer zelfs, voor het honderdjarige bestaan van de achtbaan in 2014 werd de decoratie volledig gerestaureerd.
Scenic Railway – Dreamland (1920)
Scenic Railway was in zijn tijd een grote coaster en dé highlight van Dreamland in Margate. Een highlight is het oudje ondertussen opnieuw na een zeer lange pauze: een faillissement en een brand later lieten deze klassieker acht jaar in ongebruik. Na een zeer grondige renovatie, waarbij zo goed als de hele baan opnieuw opgebouwd moest worden, draait de Scenic Railway sinds vorig jaar terug zijn rondjes.
Het ritverloop is in deze tijden erg vreemd te noemen, zelfs in vergelijking met andere brakeman-coasters: de baan maakt een cirkelvormig parcours, om terug bij de lifthill terecht te komen en hetzelfde parcours nogmaals te doen, maar nu met een paar metertjes extra hoogte. Ondanks dit dubbele circuit, racen de treinen niet.
Roller Coaster – Great Yarmouth Pleasure Beach (1932)
We blijven in Groot-Brittannië voor de derde coaster op het brakeman-lijstje. Great Yarmouth Pleasure Beach, en bijgevolg zijn Roller Coaster, zijn niet echt bekende namen. Zelfs onder de pretparkfans niet, en dat is best wel jammer. Roller Coaster is een flinke achtbaan voor zijn tijd en mag er zeker zijn qua rit. De logge bakken (drie stuks met telkens plaats voor tien personen, net als de Scenic Railway van Dreamland) maken in vergelijking met de twee oudere brakeman-woodies op de lijst grote drops, waarin de trein zelfs een snelheid bereikt van meer dan 70 km/u: sneller dan Heidi: the Ride.
De eenvoudige blauwe façade van de achtbaan is ondertussen al best een iconisch zicht, maar net als de Rutschebanen was Roller Coaster vroeger deels een kijk-attractie met prachtige thematisering. De indrukwekkende rotsformaties zijn dan misschien weg, de zeer fijne rit bestaat gelukkig nog steeds en ook de brakeman zit nog op zijn post.
Hochschaubahn – Wiener Prater (1950)
Wiener Prater is één van de oudste en meest fascinerende parken ter wereld. Het mag geen wonder heten dat dit ook één van de weinig overgebleven parken is met een brakeman-woodie. Geheel in de stijl van het park, waar elke attractie onafhankelijk uitgebaat wordt en ruimte niet verspild mag zijn, deelt deze nostalgische woodie zijn plekje in het Praterpark met een café. Het is misschien de kleinste brakeman-woodie op aarde, maar het is er wél eentje die de tand des tijds net zo goed doorstaan heeft als Rutschebahnen. Verwacht geen gigantisch bergmassief in het centrum van Wenen – al is het 16 meter hoge schaalmodel van de hoogste berg van Oostenrijk zeker het vermelden waard – maar eerder een koddige bedoening met watervalletjes, maquettes en plassende tuinkabouters. Als je brakeman wilt worden op deze baan, moet je er tegen kunnen elke rit ondergeplast te worden door deze kleine ventjes!
Vuoristorata – Linnanmäki (1951)
Laat je niet misleiden door de tongbreker, Vuoristorata betekent simpelweg ‘Achtbaan’ en voor de échte fans is dat zowat al het Fins dat je moet kennen. Het is de jongste brakeman-woodie ter wereld, maar zeker niet de minste: gelegen op een heuvel, net als de rest van het park, komt deze houten berg indrukwekkend over. Ook de rit laat niets te wensen over: spannende drops mengen zich met zeer leuke heuvels. De baan werd gebaseerd op Rutschebanen in Bakken, Denemarken. Deze Deense brakeman-woodie bestaat trouwens ook nog, maar heeft in 2010 nieuwe treinen gekregen dewelke de brakeman overbodig maakten. Jammer voor de werksfeer in Bakken, maar het zorgt er wel voor dat we van deze top vijf geen top zes hoefden te maken.
Hoewel we nog één baantje zeker moeten vermelden: ‘Hullámvasút’ (1926) in Holnemvolt Park, Budapest. Dit parkje heette vroeger Vidámpark en was sinds jaar en dag hét pretpark van Hongarije. Helaas moest het park in 2013 noodgedwongen de deuren sloten. De dierentuin naast het park heeft twee jaar lang enkele nostalgische attracties waaronder deze brakeman-woodie laten draaien, maar sinds vorig jaar staat deze parel jammer genoeg SBNO (Standing But Not Operating). Laten we hopen dat ook deze nostalgische houten achtbaan in de toekomst nog herleeft, al is het maar om die werkloze ‘brakeman’ uit Klampenborg aan een job te helpen.
